Iedere dag hoor je het wel op het nieuws: “De AEX sloot vandaag hoger” of “De AEX leverde punten in.” Maar wat ís die AEX nou precies? En hoe komt dat getal tot stand? Als iemand die al jarenlang belegt in de AEX leg ik je graag stap voor stap uit wat er achter dit bekende cijfertje schuilgaat.
Wat is de AEX?
De AEX is de belangrijkste beursindex van Nederland. Je kunt het zien als een graadmeter voor de gezondheid van de Nederlandse beurs. De index bevat de 25 grootste en meest verhandelde bedrijven op de Amsterdamse beurs, Euronext Amsterdam. Denk aan bekende namen als ASML, Shell, Philips en ING.
De AEX werd opgericht in 1983 en startte toen op 100 punten. Dat maakt het makkelijk om de ontwikkeling door de tijd te volgen. Inmiddels staat de index duizenden punten hoger – met flinke pieken en dalen onderweg.
Hoe wordt de stand berekend?
De AEX is geen simpel gemiddelde van de 25 bedrijven. Er komt een slimme weging aan te pas.
-
De grootte van het bedrijf telt zwaar mee
Bedrijven met een hogere beurswaarde (ook wel “marktkapitalisatie”) krijgen meer gewicht in de index. Zo weegt een reus als ASML tientallen keren zwaarder dan een kleiner aandeel in de AEX. -
De koersbeweging van de aandelen bepaalt de stand
Stijgt ASML met 2%, dan voel je dat veel sterker in de AEX-stand dan wanneer een kleiner bedrijf als bijvoorbeeld Just Eat Takeaway met 2% stijgt. -
Correcties voor vrije handel
Niet alle aandelen van een bedrijf zijn vrij verhandelbaar. Soms heeft de overheid of een familie een groot belang dat nooit verkocht wordt. De AEX houdt daar rekening mee, zodat de weging eerlijk blijft. -
Continue berekening
Tijdens beursuren (van 9:00 tot 17:30) wordt de AEX-stand continu opnieuw berekend. Daarom zie je hem live op en neer bewegen.
Voorbeeld: een fruitmand
Stel je de AEX voor als een fruitmand.
-
ASML is de watermeloen: als die in prijs stijgt, stijgt de waarde van de hele mand flink.
-
Shell is een grote appel: ook die kan de mand stevig laten bewegen.
-
Een kleiner bedrijf is een druif: die maakt wel verschil, maar veel minder.
Zo zie je waarom grote spelers zoveel invloed hebben op de AEX.
Waarom is de AEX belangrijk?
De AEX is niet alleen een cijfertje dat in het journaal langskomt. Het speelt een grote rol voor beleggers:
-
Overzicht in één oogopslag
In één getal zie je hoe de grootste Nederlandse bedrijven het samen doen. -
Vergelijking met andere landen
Buitenlandse beleggers gebruiken de AEX om te zien hoe “Nederland” ervoor staat, net zoals ze naar de DAX (Duitsland) of de S&P 500 (VS) kijken. -
Basis voor beleggingsproducten
Er bestaan indexfondsen en ETF’s die de AEX volgen. Daarmee beleg je in alle 25 bedrijven tegelijk, zonder dat je zelf elk aandeel hoeft te kopen. -
Signaal voor het sentiment
Gaat de AEX hard onderuit, dan is dat vaak een teken dat er zorgen zijn over de economie of de wereldmarkt.
Mijn ervaring als AEX-belegger
Toen ik begon met beleggen keek ik vooral naar losse aandelen. Ik dacht: “Shell gaat omhoog, mooi! Philips daalt, jammer.” Maar het voelde soms als los zand.
Pas later ontdekte ik dat de AEX me eigenlijk een veel rustiger overzicht geeft. Als de AEX in de plus staat, weet ik dat het gemiddelde sentiment goed is. En als hij rood kleurt, ben ik meestal niet de enige die een daling ziet in mijn portefeuille.
Het mooie van de AEX is dat je er ook geschiedenis in terugziet. Ik herinner me nog de internetbubbel rond 2000, de AEX knalde toen naar recordhoogtes en viel daarna hard terug. En in 2008, tijdens de financiële crisis, zakte de index naar een dieptepunt. Zulke momenten leer je als belegger nooit meer vergeten.
