Als Nederlandse belegger is de AEX-index vaak je startpunt. Het is de maatstaf die dagelijks het nieuws haalt. Maar als je je echt wilt verdiepen in je beleggingsresultaten, dan moet je de AEX in perspectief plaatsen.

In dit artikel leg ik je uit waarom het belangrijk is om de AEX te vergelijken met andere indices, hoe je dat doet, wat de valkuilen zijn, en wat dit je oplevert als je slimme keuzes wilt maken op lange termijn.

Waarom de AEX vergelijken met andere indices?

Zoals je weet, geeft de AEX je een beeld van hoe de 25 grootste Nederlandse beursbedrijven presteren. Denk aan ASML, Shell, Unilever en ING. Maar die 25 bedrijven vertellen niet het hele verhaal.

Wil je weten of jouw rendement goed is? Of je ETF een logische keuze is? Of dat je eigenlijk te veel risico loopt? Dan is het essentieel om de AEX te vergelijken met bredere indices — bijvoorbeeld uit Europa, de VS of wereldwijd.

Zelf doe ik dit elk kwartaal. Het geeft me direct inzicht: presteert mijn portefeuille zoals het hoort, of loop ik achter op de markt?

De AEX vergeleken met andere grote indices

Hieronder bespreek ik de vier meest relevante vergelijkingen. Elk met een eigen profiel en betekenis.

1. AEX vs. S&P 500 (Verenigde Staten)

De S&P 500 bevat de 500 grootste Amerikaanse bedrijven. Het is wereldwijd dé benchmark voor aandelenrendement.

Belangrijk verschil: De S&P 500 is veel zwaarder in technologie dan de AEX. Bedrijven als Apple, Microsoft en Nvidia trekken daar de kar.

Wat blijkt uit de vergelijking?
De S&P 500 presteerde de laatste 15 jaar structureel beter dan de AEX. Dat komt door de sterke groei van Amerikaanse techbedrijven. Beleg je alleen in de AEX, dan mis je die enorme groei.

2. AEX vs. Euro Stoxx 50 (Eurozone)

Deze index volgt de 50 grootste bedrijven uit de eurozone. Denk aan LVMH, TotalEnergies en Siemens.

Belangrijk verschil: De spreiding is breder dan de AEX en minder afhankelijk van slechts enkele namen.

Wat blijkt uit de vergelijking?
De AEX presteerde de afgelopen 10 jaar iets beter, mede dankzij ASML en chipbedrijven. Maar de Euro Stoxx 50 is minder volatiel.

3. AEX vs. MSCI World Index (Wereldwijd)

Deze index bevat meer dan 1.500 bedrijven uit ontwikkelde markten over de hele wereld. Denk aan Japan, de VS, Europa en Canada.

Belangrijk verschil: Wereldwijde spreiding zorgt voor een veel stabieler langetermijnrendement.

Wat blijkt uit de vergelijking?
De MSCI World levert historisch gezien 7–8% rendement per jaar op. De AEX zit daar net onder. Vooral in crisistijden zie je dat wereldwijde spreiding beter beschermt tegen verlies.

4. AEX vs. FTSE 100 (Verenigd Koninkrijk)

De Britse index bevat veel energie, banken en grondstoffenbedrijven. Denk aan BP, HSBC en Glencore.

Belangrijk verschil: Minder tech, meer old-school industrie.

Wat blijkt uit de vergelijking?
De FTSE 100 is defensiever, maar minder groeigericht. In periodes van inflatie of renteverhogingen presteert het relatief beter dan de AEX.

Belangrijke valkuilen bij vergelijken

Het vergelijken van indices is nuttig, maar je moet wel weten waar je op moet letten:

• Valuta-effect: De AEX is in euro’s, de S&P in dollars. Wisselkoersen beïnvloeden je rendement.

• Koers vs. totaalrendement: Sommige grafieken laten alleen koers zien, geen dividend. Dat vertekent het beeld.

• Samenstelling: De AEX bevat maar 25 bedrijven. De MSCI World meer dan 1.500. Dat maakt het risico- en rendementsprofiel totaal anders.

• Sectorverdeling: De AEX is tech- en energiegericht, de S&P is overwegend tech, en de FTSE juist financials en grondstoffen.

Mijn advies als ervaren belegger

Persoonlijk gebruik ik de AEX als lokale thermometer, maar zeker niet als enige benchmark. Ik wil weten of ik goed zit ten opzichte van wereldwijde trends, en of mijn spreiding werkt zoals bedoeld.

Mijn strategie:

• Gebruik meerdere indices om je rendement te toetsen

• Blijf niet beperkt tot Nederland — spreid over regio’s en sectoren

• Wees eerlijk over onderprestatie en stuur bij als dat nodig is

• Gebruik vergelijkingssites zoals JustETF of Morningstar voor betrouwbare data

Vergelijken dwingt je om beter te beleggen. Het voorkomt dat je genoegen neemt met middelmatigheid, zonder dat je het doorhebt.